Vajina dış genital bölgeden rahime kadar uzanan, 10-15 cm uzunluğunda bir kanaldır. Normal durumda vajinanın ön ve arka duvarları birbiriyle temas halindedir. Günlük hayatta vajina içinde bulunan akıntı ile bu duvarların birbirine sürtmesi ve travmatize olması önlenmektedir. Cinsel ilişki sırasında vajina duvarları arasında erkeklik organı (penis) ilerler. Bu sırada penis ile vajina duvarlarının sürtünmesini önlemek için, vajinada daha fazla bir miktar sıvı bulunmalıdır. Eğer vajina belli oranda nemli olmazsa cinsel ilişki sırasında oluşan sürtünmeden dolayı tahriş meydana gelecektir. Vajinada yer alan bartolin ve skene bezleri salgı üreterek vajinal akıntıyı sağlamaktadır.
Vajinanın yetersiz akıntı nedeniyle oluşan duruma "vajinal kuruluk" adı verilmektedir. Başlıca iki tip vajinal kuruluktan söz edilebilir:
- Normal zamanlardaki kuruluk
- Cinsel ilişki esnasında yaşanan kuruluk
Vajinal kuruluk neden olur?
Vajinal nemlilik östrojen hormonu etkisindedir. Dolayısı ile oluşan vajinal kuruluğun en sık nedeni östrojen yetmezliğidir. Özellikle menopoz döneminde östrojen hormon seviyelerinin düşük olması ile vajinal akıntısı azalır.
Süt salınımını sağlayan prolaktin hormonu yüksekliği de vajinal kuruluğa yol açmaktadır. Dolayısıyla gebelik ve lohusalık dönemlerinde vajinal akıntı azalmaktadır. Ayrıca prolaktinoma (prolaktin yüksekliği ile seyreden hastalık) gibi patolojik durumlarda da vajinal kuruluk oluşabilmektedir.
Diğer bir vajinal kuruluk nedeni ise vajinal enfeksiyonlardır. Enfeksiyon varlığında vajinada nemlilik azalacağı gibi, bu enfeksiyonların tedavisi için uygulanan fitiller de kuruluğa yol açabilmektedirler.
Cinsel ilişki esnasında vajinal kuruluğun en sık görülen nedeni ise cinsel ilişki sırasında kadının yeterince uyarılmamasıdır. Cinsel haz durumda erkekteki ereksiyon gelişirken, buna karşılık kadında vajinal akıntıda artış gözlenir. Eğer cinsel ilişki kadın yeterince uyarılmadan başlarsa, vajina yeterince ıslanamaz, erkeklik organının (penis) ilk giriş anında ve cinsel ilişki esnasında kadın ağrı duyabilir.
Vajinal kuruluk ne zaman sorun olarak kabul edilmeli?
Vajinal kuruluk sorunu; kadınların cinsel ilişkiden kaçınması, orgazm yaşayamaması, eşinden uzaklaşması gibi problemlere neden olabilir. Eğer ki bir kadın cinsel ilişki sırasında ağrı hissettiğinden söz ediyor veya jinekolojik değerlendirme ile vajinada tahriş tespit ediliyorsa, bu durum vajinal kuruluk açısından değerlendirilmelidir. Bazı kadınlarda da ise vajinada yeterli sıvı akıntısı olmasına rağmen yeterince kayganlaşmama şikayet nedeni olabilir.
Tüm bu nedenlere bağlı olarak hekime başvuran hastaların östrojen yetmezliği açısından incelemesi yapılmalı, hastalar enfeksiyon bakımından kontrol edilmelidir. Mevcut duruma yol açan nedenin saptanması tedavinin uygulanmasını sağlayacaktır. Bazen hiçbir neden bulunamadığında vajinal kayganlaştırıcı ilaçlar ile tedavi uygulanabilir.
