Yumurtalıklarla ilgili en yaygın görülen hastalık kistlerdir. Kist, genel tanım olarak yumurtalıkların içinde oluşan ve içi su dolu keseciklerdir. Adet görülen üreme dönemindeki kistler genelde zararsızdır ve belli bir büyüklüğe ulaşmadan müdahale edilmemelidir. 4-5 cm. genişliğine ulaşan kistler doktor tarafından takip edilmeye başlanmalıdır ve ilaç tedavisine rağmen büyüme devam ettiği takdirde kistin cerrahi olarak alınmasına karar verilmelidir. Bununla beraber menopoz döneminde rastlanan yumurtalık kistleri ise çoğunlukla ilaç tedavi süreci beklenilmeden alınmalıdır. Hastalarda yumurtalık kistlerin varlığı ile adet düzensizliği ve karın ağrısı oluşabilir. Bunun dışında bazı hastalarda yumurtalık kistleri hiçbir şikayete neden olmadan, rutin takipler sırasında da saptanılabilir. Kistlerin kesin tanı jinekolojik muayene ve ultrason ile konulabilir.
Yumurtalık Kisti Nedir?
Genellikle üreme çağında ortaya çıkan yumurtalık kistleri çoğunlukla zararsızdır. Yumurtalığın ürettiği bu kistler; üreme dönemindeki kadınların her ay periyodik olarak follikül olarak tanımlanan ve içinde yumurta hücresi barındıran kist üretmektedir. Bu kist adet döneminde çatlamaktadır. Ancak bazı kadınlarda bu kistler aşırı büyüyebilmektedir. Yumurtalık kistlerinin tanısı pediyodik jinekolojik muayeneler sırasında konulmaktadır.
Yumurtalık Kisti Teşhisi Nasıldır?
Yumurtalık kistinin belirtileri birçok jinekolojik problemin belirtisi ile benzerlik göstermektedir. Bu nedenle tanısında geç kalınabilmektedir. Başka şikayetler ile doktora başvuran hastalarda muayene ve test uygulaması sonrasında teşhis edilebilmektedir. Yumurtalık kistinin kesin tanısının konulabilmesi için; kan testleri ve laparoskopi uygulaması gerçekleştirilmektedir.
Yumurtalık Kisti Belirtileri
Yumurtalık kistleri genellikle herhang bir belirti vermemekle birlikte çoğunlukla aşağıdaki semptomlara neden olabilirler;
- Kasık bölgesinde ağrı
- Kilo alma
- Tüylenme
- Kısırlık
- Karında dolgunluk hissi
- İlişki sırasında ağrı hissi
- Ağrılı adet görme
- Adet düzensizliği
Yumurtalık Kisti Nedenleri
Yumurtalık kisti nedenleri şu şekilde sıralanabilmektedir;
- Erken yaşta adet görmek
- Obezite problemi
- Kısırlık
- Tiroid hormon bozuklukları
- Meme kanseri tedavisi
- Genetik
Yumurtalık Kisti Çeşitleri Nelerdir?
Dermoid Kist: Yumurtalıklarda da oluşabilen genellikle cilt yapısında oluşan kistlerdir. Boyutları küçüktür ve büyüdüklerinde şikayete yol açarlar.
Kistadenom: Yumurtalıkların dış yapısında oluşmaktadır. İyi huylu olan bu kistlerin kontrol altında tutulmaları gerekmektedir.
Çikolata kisti: Genellikle cinsel ilişki ve adet kanaması sırasında yoğun ağrıya neden olmaktadır.
Çoklu kist: Düzenli yumurtlama yaşayamayan kadınlarda oluşmaktadır. Kısırlığa yol açabilmektedir.
Yumurtalık Kisti Tedavisi
Yumurtalık kisti tedavisinde öncelikle kistin büyüme oranı ve hızının gözlemlenmesi gerekmektedir. Bununla birlikte doktorun önerdiği doğum kontrol hapları ile kistin küçülmesi sağlanmaktadır. Beklenen oranda küçülme yaşanmıyorsa cerrahi müdahaleye başvurulmaktadır. Çeşitli bitkisel yöntemler ile yumurtalık kisti tedavi edilmeye çalışılmamalıdır. Herhangi bir bitkinin ya da maddenin fazla alımı ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.
Yumurtalık Kisti Ameliyatı
Yumurtalık kistleri ilaç tedavisi ile iyileştirilemeyecek kadar büyükse ya da büyüme çok hızlı yaşandıysa, düzensiz yüzeye sahipse ve birden fazla sayıda ve iç yapısı sert ise cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Yumurtalık kisti ameliyatı; laparoskopik ya da laparatomi yöntemleri ile gerçekleştirilebilmektedir.
Yumurtalık Kisti Adet Gecikmesi Yapar mı?
Birçok kadında yumurtalık kisti herhangi bir belirti göstermezken bazı kadınlarda ise adet gecikmesine neden olabilmektedir. Adet gecikmesi yaşayan hastalara doğum kontrol hapları kullanılması önerilmektedir. Böylece hem adet düzensizliği ortadan kalkacaktır hem de tespit edilen kistte küçülme ve kaybolma yaşanacaktır. Doğum kontrol hapı kullanılmasına rağmen kist büyüklüğünde herhangi bir değişiklik gözlemlenmiyorsa kist cerrahi yöntemler ile alınmaktadır.
Hangi Yumurtalık Kistleri Kısırlığa Neden Olur?
Kısırlık teşhisi konulabilmesi ya da kısırlığın nedenlerinin teşhis edilebilmesi için ayrıntılı bir jinekolojik muayene gerekmektedir. Bu muayene sırasında genellikle kist oluşumu gözlemlenmektedir. Günümüzde yumurtalık kistleri arasında en sık kısırlığa neden olan kist türü çikolata kistidir. Tedavi edilmeyen kistler yumurtalık dokusunda deformasyona yol açtığı için zamanla kısırlık riskini de arttırmaktadır.
Yumurtalık Kisti Sıkça Sorulan Sorular
Yumurtalık kisti neden oluşur?
Yumurtalık kisti kadının hormonal dengesindeki anormallikler sonucunda gelişmektedir.
Yumurtalık kisti nelere yol açar?
Yumurtalık kistleri; tüylenmeye, kilo almaya ve kısırlığa neden olabilmektedir.
İlaçla yumurtalık kisti tedavi edilir mi?
Boyutu küçük olan ve iy huylu olan kistlerin tedavisi ilaçla gerçekleştirilebilmektedir.
